عقیل رحمانی/

 در حالی یک مقام مسئول در شبکه دامپزشکی کل کشور از ناگفته‌های بررسی ماجرای توقیف محموله عظیم تخم‌مرغ تاریخ مصرف گذشته در حوالی مشهد در پاسخ به پیگیری‌های رسانه پرده برداشت که اطلاعات رسانه‌ای و تأیید ماجرا از سوی این مقام مسئول نشان می‌داد در میان این کش‌وقوس‌ها چهار تریلی تخم‌مرغ در کرمانشاه شناسایی شده‌اند که برخلاف دستورالعمل‌ها از خراسان‌رضوی به مقصد خارج از کشور ارسال شده بود.

**یادآوری موضوع حاشیه‌دار

19 تیرماه گذشته بود که خبر کشف محموله عظیم تخم‌مرغ‌های تاریخ مصرف گذشته را در حالی منتشر کردیم که در متن آن آمده بود: پس از حضور کارشناسان معاونت بازرسی سازمان صمت استان در محل نگهداری تخم‌مرغ‌ها در جاده مشهد به قوچان مشاهده شد یک تریلی که بررسی اسناد و مدارکش نشان می‌داد از آبیک قزوین محموله تخم‌مرغ نطفه‌دار را به مشهد آورده، به صورتی قرار داشت که آماده تخلیه محموله چند تنی تخم‌مرغ بود.

از سوی دیگر مشخص شد تمامی تخم‌مرغ‌ها بدون هویت است، در حالی که باید طبق دستورالعمل‌های دامپزشکی کشور، تاریخ تولید و مشخصات واحد تولیدی روی کارتن‌ها درج می‌شد. اما آنچه در اینجا رخ داده بود، فقط با ماژیک روی کارتن‌ها تاریخ تولید درج شده بود که همان هم نشان می‌داد این محموله حدود سه ماه پیش تولید شده و حالا از مشهد سردرآورده است.

این موضوع در حالی مشاهده شد که طبق دستورالعمل‌های سازمان دامپزشکی کل کشور عمر ماندگاری تخم‌مرغ و فراورده‌های آن(تخم‌مرغ خوراکی) در حالی که در دمای صفر تا چهار درجه باشد، یک ماه یعنی 30 روز اعلام شده است که این موضوع اصلاً در محل رعایت نشده بود و دمای هوا در سوله مذکور بسیار گرم بود و سردخانه‌ای در کار نبود.

در ادامه دو انبار دیگر که آن‌ها هم مملو از تخم‌مرغ‌هایی بود که طبق مستندات موجود، تاریخ تولید آن‌ها اواخر فروردین ماه سال جاری بود، مورد شناسایی قرار گرفت. در این انبار هم به هیچ عنوان دمای استاندارد نگهداری تخم‌مرغ رعایت نمی‌شد.

وقتی کار به اینجا رسید، مالک انبار مدعی شد تمامی محموله برای صادرات است،اما کارشناسان این ادعا را قبول نداشته و خواستار ارائه مدارک آن شدند. این نکته هم جای بررسی دارد که طبق دستورالعمل‌های سازمان دامپزشکی کشور تخم‌مرغ‌هایی باید صادرات شوند که تازه بوده و از ارسال تخم‌مرغ‌های سردخانه‌ای جلوگیری به عمل آید. حال با این اوصاف اینکه ادعای مالک محموله تا چه حد واقعیت دارد و پشت پرده ماجرا چه چیزی نهفته است باید توسط مسئولان مربوط مورد تحقیق قرار بگیرد.

**آیا صدور گواهی صادرات توسط دامپزشکی خلاف بود؟

تحقیق رسانه در این زمینه ادامه داشت تا اینکه چند سند دیگر به دست خبرنگار ما رسید که نشان می‌داد اداره‌کل دامپزشکی خراسان‌رضوی برخلاف دستورالعمل‌ها که در آن صراحتاً اعلام شده تخم‌مرغ سردخانه‌ای نباید صادر شود، در تاریخ‌های سوم تیرماه(22 تن)،چهارم تیرماه(22 تن) و نهم تیرماه برای دو محموله (هر کدام 23 تن)، مجوزهای حمل بار به مرز و صادرات صادر کرده و خطاب به ناظر گمرکات دوغارون نامه‌نگاری و اعلام می‌دارد که با توجه به بررسی‌های انجام شده و گواهی بهداشتی بین‌المللی که به پیوست می‌باشد،صادرات کالای مذکور از نظر بهداشتی و با حضور و تأیید نماینده قرنطینه دامپزشکی بلامانع است!

از سوی دیگر با توجه به اینکه شنیده‌ها حاکی از آن بود که محموله‌های منتقل شده به مشهد با توجه به تاریخ تولید آن مجوز مصرف خوراکی صنعتی داشته و نباید با عنوان خوراکی راهی بازار مصرف می‌شد، با یکی از مسئولان ارشد سازمان دامپزشکی کل کشور تماس گرفته و ماجرا را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دادیم.

** محل نگهداری و فرایند آن مورد تأیید نبود

این مقام‌مسئول در سازمان دامپزشکی کل کشور ابتدا به اعلام نظر قاطع و ارسال نامه به دادستانی بینالود در این باره اشاره کرد و گفت: گزارش ارسالی به حوزه دادستانی بینالود با توجه به حضور نماینده دامپزشکی کل کشور در مشهد و بررسی‌های میدانی صورت گرفته بسیار مفصل بود که در دو بند خلاصه می‌شد.

این مسئول ارشد در سازمان دامپزشکی کل کشور تصریح کرد: در آن اظهارنظر آمده بود نه مکان نگهداری محموله تخم‌مرغ‌ها و نه روند کار مورد تأیید است. گاهی پیش می‌آید که در بررسی‌ها مشخص می‌شود مکان نگهداری محصولی خوب و مورد تأیید است، اما روند نگهداری و دیگر موارد مشکل دارد و گاهی هم پیش می‌آید که عکس این موضوع رقم می‌خورد، اما در این مورد ما هیچ‌کدام این مراحل را تأیید نکردیم.

**شوک دمایی 40 درجه‌ای تخم‌مرغ‌ها!

وی افزود: این محموله تخم‌مرغ از قزوین بارگیری (بر فرض صحت نحوه بارگیری) و به مشهد منتقل و در محل تخلیه می‌شود، پس از آن محموله با یک شوک دمایی زیاد بین یک تا حدود 40 درجه مواجه می‌شود که قابل قبول و مورد تأیید نیست.

برای آنکه بهتر متوجه ماجرا شوید، فرض کنید شما در یک خانه و سوله‌ای قرار دارید، اگر دمای خارج از این مکان‌ها 35 درجه باشد دمای داخل به دلیل آنکه هوا حبس هست به 40 درجه می‌رسد، یعنی داخل از بیرون گرم‌تر است.

این مقام مسئول در دامپزشکی کل کشور بیان کرد: حالا اگر تخم‌مرغ از دمای یک تا دو درجه کانتینر خارج و در مجاورت دمای 30 تا 40 درجه قرار بگیرد، دو تا سه روز هم مرتب کردن و بسته‌بندی آن‌ها زمان ببرد و پس از طی شدن این مراحل دوباره محموله بار کانتینرشود و تخم‌مرغ ها را در دمای یک تا دو درجه قرار دهیم، عملاً یک شوک دیگر به آن داده شده است.

از طرفی محموله حدود 80 تا 90 روز در دمای صفر تا دو درجه بوده، یکباره محموله را سه روز در دمای حدود 40 درجه نگهداری و مجدد به دمای صفر تا دو درجه منتقل می‌کنیم، با این کار عملاً یک شوک حرارتی به تخم‌مرغ‌ها وارد شده است و کیفیت آن را پایین آورده‌ایم.

این مقام آگاه ادامه داد: در آن نامه هم که به قاضی سبحانی، دادستان شهرستان بینالود زده شد به این موضوع‌ها اشاره شد و به دو بند اصلی که عنوان شد، یکی شرایط محل نگهداری و مراحل دیگر ماجرا ایراد گرفته و به صراحت این ایرادها اعلام شد.

**حاشیه‌های تبدیل تخم‌مرغ‌های صنعتی به خوراکی

وی در پاسخ به این پرسش که شنیده می‌شود این محموله‌ها تحت عنوان خوراکی صنعتی به مشهد منتقل شده و باید زرده و سفیده آن در مراکز مربوط جدا و پس از آن تحت تدابیر خاصی مصرف می‌شد که در اینجا این‌گونه عمل نشده و به عنوان خوراکی صرف راهی بازار شده، بیان کرد: این موضوع هم به دادستان محترم شهرستان بینالود اعلام شد، وقتی جنسی به مشهد ارسال و در مجوز ابتدایی اعلام می‌شود صنعتی مشهد، مسئولان مربوط می‌توانند شرایط آن را سخت‌تر کنند، اما نمی‌توانند مجوزهای رو به عقب صادر کنند.

مثلاً اگر مرغ تحت عنوان صنعتی به خراسان ارسال شود، کسی حق ندارد مجوز آن را تبدیل به خوراکی کند، چرا که مدتی از تاریخ مصرف آن گذشته و رو به فساد است و تحت هیچ شرایطی امکان ندارد محموله مذکور را دوباره به سردخانه منتقل کنیم و مرغ‌ها و موادغذایی به حالت اولیه برگردد.

این مقام ارشد در سازمان دامپزشکی کل کشور افزود:آلودگی میکروبی و قارچی همیشه رو به جلو می‌رود و به حالت اولیه برنمی‌گردد. هیچ وقت یک دامپزشک نمی‌تواند بگوید یک محموله آلوده اگر در سرما نگهداری شود، آلودگی آن از بین خواهد رفت. پس مجوز خوراکی می‌تواند صنعتی شود، اما مجوز صنعتی هیچ وقت خوراکی نخواهد شد.

وی در تأیید این موضوع که این اقدام خلاف بخشنامه‌ها محسوب می‌شود، تصریح کرد: اگر هم بخواهیم خوشبینانه فکر کنیم باید همان مصرف(صنعتی) را بزنیم و با این عنوان هم نباید صادرات کرد. پس شما اجازه ندارید کالایی که مصرف صنعتی دارد به مصرف دیگری برسانید.

بنده به عنوان مسئول به هیچ عنوان اجازه نخواهم داد خلاف آن اجرا شود و این موضوع به 31 استان هم منعکس شده و به مسئولان مربوط گفته شد اگر در این زمینه خلاف بخشنامه‌ها اقدامی صورت بگیرد خود آن‌ها باید پاسخگو باشند.

**ارسال چهار تریلی و تخلف آشکار

وی در واکنش به این ماجرا که طبق اطلاعات واصله و پس از انتشار گزارش ارسال محموله‌های تولید شده در ایران با هویت کشورهای عربی به خارج از کشور و پاسخ دامپزشکی کل کشور که این اقدام را قانونی اعلام نمی‌کرد، چندین تریلی تخم‌مرغ ارسال شده که سه ردیف جلوی کانتینرها کارتن‌های با هویت ایرانی چیده شده و مابقی با هویت عربی بوده، بیان کرد: در این زمینه چهار تریلی در حوالی کرمانشاه شناسایی و مستندسازی هم صورت گرفته است.

وی اظهار کرد: طبق آخرین تصمیم‌گیری‌ها قرار بر این شده روی کارتن‌های صادراتی هویت محل تولید (شناسنامه کالا) درج و پس از آن محموله از مرز خارج شود و در این زمینه هم اتمام حجت شده است. همچنین به هیچ عنوان نباید غیر از بخشنامه‌های سازمانی عمل شود. وی در پایان گفت: ما باید واقعیت ماجرا را بگوییم، وظیفه ما خدمت به مردم است.